Saç Neden Beyazlar?
Saç Neden Beyazlar?
Saçın aslında temel rengi beyazdır. Saça doğal rengini veren pigmentin adı melanin‘dir. Bu pigmentin oluşumu daha doğmadan önce başlar. Yaş ilerledikçe vücutta melanin üretimi azalır. Melanin kapasitesi azaldıkça bu durum saçta beyazlamaya sebep olmaktadır.
Saç Beyazlamasının Nedenleri.
Yaşlanma; yaş ilerledikçe vücuttaki melanin üretimi azalır. Bu da saçların önce grileşmesine daha sonra ise beyazlamasına neden olur.
Stres ve travmalar; ani olarak yaşanan travma ve duygusal şoklar, aşırı üzüntü ve aşırı stres saçta ani ya da bölgesel beyazlamalara neden olabilir.
Hipofiz bezi bozuklukları; hipofiz bezlerinin kontrolünde çalışan tiroit bezleri, normalden farklı çalışırlarsa saçtaki melanin sentezini uyaran T3 ve T4 hormonlarını etkiler. Bu da saçların beyazlamasına ve dökülmesine neden olur.
Genetik; anne, baba ve diğer aile bireylerinde erken yaşta saç beyazlaması görülüyorsa, saç da erken yaşta beyazlaması sorununu yaşayabilir.
Anemi; pernisiyöz anemi, vücutta B12 vitamini eksikliği ve kansızlık sorunlarına neden olur. Bu da saçların erken yaşlarda beyazlamasına neden olur. Özellikle çocuk yaşlarda ve ergenlik dönemlerinde saç beyazlaması sorunu yaşanıyorsa, mutlaka hasta kansızlık açısından araştırılmalıdır.
Werner sendromu; kalıtsal bir hastalık olup, erken yaşlanma hastalığı olarak bilinir. Bu hastalıkta ses kısıklığı, derinin incelmesi, saç beyazlaması ve saç dökülmesi gibi problemler ortaya çıkar.
Poliosis; saç beyazlaması, grileşmesi ve sadece bölgesel olarak görülen beyazlamalar tıpta poliosis olarak adlandırılır. Doğuştan oluşabileceği gibi, bağışıklık sistemi sorunları ve çeşitli hastalıklardan sonra da oluşabilir.
Saçın Yapısı
Saç keratin denilen güçlü yapı proteininden oluşmuştur. Derinin dış tabakası ve tırnak da benzer yapıya sahiptir.
Saç üç tabakadan oluşur
- İç tabaka veya medulla yalnız kalın kıllarda görülür.
- Korteks olarak ismlendirilen orta tabaka kılın rengini ve sertliğini oluşturur.
- Kutikül olarak bilinen dış tabaka incedir, renksizdir ve korteksi koruyucu görevi vardır.
Kılın deri yüzeyinin altında bulunan bölümüne kök denir. Kıl kökünün altına deri altı kan damarlarından zegin tabaka girinti yapar ( dermal papilla ). Kıl bu tabakadan beslenir. Dermal papilla erkeklik hormonları ve androjenlerin etkilediği bölgelere sahiptir ( reseptör, receptor ). Androjenler genetik olarak kıl dökülmesi mevcut kişierde bu reseptörleri etkileyerek kıl ve bulunduğu yuvanın ( kıl follküllü ) gittikçe küçülmesi ve kılın daha ince ve cılız olmasına neden olur.

Saçın Büyüme Döngüsü
Tüy üretimi, hormonlar ve fiziksel uyaranların etkisi ile pasif halden aktif hale geçen kıl folikülünde başlar. Oluşmaya başlayan tüy, bir süre uzar, sonra bir uyarı alınca uzaması durur, büyüme durunca iç kılıf bozulur, tüy yüzeye doğru çekilir, kökle arasındaki ilişki azalır ve dökülür. Bir süre sonra tüy oluşumu yeniden başlar ve aynı süreç devam eder. Bu sürece ‘tüy döngüsü’ adı verilir.
Saçın büyüme periyotları birbirini izleyen dönemler halindedir. Saçın döngüsü anajen, katajen ve telojen olarak adlandırılan 3 fazdan oluşur. Aktif büyüme dönemini (anajen faz) takiben kısa bir gerileme dönemi (katajen faz) ve hemen arkasından da dinlenme dönemi (telojen faz) görülür.
Ömürlerini tamamlamış olan saçlar dökülür ve dökülen saçların yerine, yeni sağlıklı saçlar çıkar. Bu saç döngüsünün neticesinde günde ortalama 100 saç telinin dökülmesi normal karşılanmalıdır.
Saç beyazlamasını nasıl önleriz?
- Yeterince vitamin alın. B vitaminleri, özellikle B-12 ve biotin, D vitamini, E vitamini, A vitamini saçlarınızı sağlıklı tutan vitaminlerden bazıları. Bunları sağlıklı bir diyetle alabileceğiniz gibi doktor önerisiyle takviye yoluyla da kazanabilirsiniz.
- Yeterince mineral alın. Sağlıklı saçlar için önemli minerallerden bazıları: Çinko, demir, magnezyum, selenyum, bakır…
- Sigara içmeyin. Sigara kullanımı saç köklerine zarar verebilir.
- Saçlarınızı bir şapka veya örtü ile güneş hasarından koruyun.
- Saçlarınızı sert bir şekilde tarama, aşırı ısı ile şekillendirme, renk açma gibi kimyasal işlemlere karşı koruyun.
Saçların Beyazlamasını Önleyen Bitkisel Yöntemler:
Aşağıdaki bitkisel yöntemlerin bilimsel olarak kanıtlandığına dair veriler bulunmadığını hatırlatmak isteriz.
- Hindistan cevizi yağı: Her gün, yatmadan önce hindistan cevizi yağını saçınıza ve saç derinize masaj yaparak uygulayın. Ertesi sabah saçınızı her zamanki gibi yıkayın.
- Zencefil: Her gün 1 yemek kaşığı balla karıştırılmış bir çay kaşığı taze rendelenmiş zencefil yiyin.
- Çörek otu: Grileşme sürecini yavaşlatmak ve tersine çevirmek için haftada iki- üç kez bir çorba kaşığı çörek otu tüketin.
İnsan Vücudunda Kaç Kıl Bulunur?
İnsan vücudunda 150.000 kadarı kafada olmak üzere 5 milyon kıl bulunur. Bu kıllar avuç içi, parmakların içe bakan yüzleri, ayak tabanı, dudak ve cinsiyet organlarının bazı bölümleri dışında vücudun her yerine yayılmış durumdadır ve değişik bölgelerde farklı yoğunlukta bulunur.
Dopamin Detoksu Nedir? Nasıl Yapılır?
Kaynaklar: 1) https://www.estplast.com.tr/tr/icerik/202/sacin-yapisi-ve-sac-tipleri
2) https://bioxcin.com.tr/Saca-Dair